Gezgin, kâşif

Zheng He, dünya tarihinde 15. yüzyılın başlarında Batı Okyanusu’na yaptığı yedi seyahat ile ünlenmiştir.

Zheng He, 23 Eylül 1371 tarihinde Çin'in Yunnan eyaletinde doğmuştur. Zheng He, daha küçükken, 1382 Kubilay Han'ın kurmuş olduğu Moğol Yuan Hanedanlığının toprakları olan Yunnan'da yaşarken Çin'in Míng Hanedanlığı tarafından işgal edilip esir alınınca, o dönemdeki diğer çocuk tutsaklara yapıldığı gibi, hadım edilmiş ve İmparatorluğun hizmetlilerinden birisi olmuştur.

Zheng He, Nanjing Taixue'de (Merkezi İmparatorluk Koleji) eğitim gördü ve prens Zhu Di'nin hizmetinde görevlendirildi. Bu dönemde Ma Sanbao adı verildi. Prens Zhu Di'nin 1402 senesinde Yonglo İmparatoru olmasıyla sonuçlanan İmparator Jianwen'e karşı yapılan Yonglo ayaklanmasında önemli bir başarı sağladı. Bu dönemdeki askeri başarılarından ötürü İmparator Zhu Di tarafından Zheng He ismi verildi ve amiralliğe terfi etti.

Ming Hanedanlığı, 15. yüzyılın başlarında deniz gücünü ve ticaret ağlarını geliştirmeyi hedefledi. Bu hedef doğrultusunda büyük bir deniz keşif programı başlatıldı. Zheng He, bu programın başına getirildi ve tarihe geçen yedi büyük seferi yönetti.

Zheng He ilk seyahatini; Çinli prenses, Hang Li Po'nin Malakka Sultanı, Sultan Mansur Şah ile evlendirilmek üzere Malakka'ya gönderildiği zaman 1405 yılında Malakka'ya (Malezya) yapmıştır. Prensesin beraberinde gelen yüzlerce kişi Malakka'da Bukit Cina'ya yerleşmiştir. Bu kişilerin soyundan gelenler bugün Peranakan olarak adlandırılmaktadır.

12 Ağustos 1424 tarihinde Yonglo İmparatoru İmparator Zhu Di öldü. Ondan sonra gelen imparatorların zamanında Zheng He seyahatlerine devam etmiştir.

Zheng He’nin ikinci ve üçüncü seferleri Hindistan’ın batısına kadar ulaştı. Malabar kıyısındaki Calicut limanı onun en önemli uğrak yerlerinden biri oldu. Burada güçlü ticaret bağları kuruldu. Baharat ticareti, Çin için hayati önemdeydi ve Zheng He bu ticareti güvence altına aldı. Ayrıca gemilerinde taşıdığı askerlerle korsanlara karşı mücadele etti. O dönemde Hint Okyanusu’nda korsanlık ciddi bir sorundu. Zheng He’nin varlığı, Çin’in ticaret yollarında güvenliği sağladı.

Dördüncü ve beşinci seferlerinde Zheng He, Afrika kıyılarına kadar gitti. Bugünkü Kenya ve Tanzanya sahillerine ulaştı. Burada egzotik hayvanlar, özellikle de zürafalar Çin’e götürüldü. Bu hayvanlar, imparatorun sarayında büyük ilgi gördü ve Çin halkı için uzak diyarların simgesi oldu. Zheng He’nin Afrika’ya ulaşması, Avrupalı denizcilerden onlarca yıl önce gerçekleşti. Bu durum, onun küresel ölçekteki önemini ortaya koydu. Avrupa’da henüz Kristof Kolomb ve Vasco da Gama gibi isimler ortaya çıkmamışken Zheng He, okyanusları aşmış ve farklı kıtaları birbirine bağlamıştı.

Zeng He'nın seyahatlerinden genellikle Batı Okyanusu seyahatleri olarak söz edilmiştir. Batı Okyanusu ile kastedilen Zeng He'nın Asya ve Afrika'da keşfettiği yerlerdir. Bunlara şunlar dahildir:
Sumatra,
Malakka (Malezya),
Cava Adası,
Seylan,
Hindistan,
Amerika kıtaları (kanıtlanmamıştır),
İran,
Arap Körfezi,
Arabistan,
Kızıldeniz - Mısır'a kadar kuzeyi,
Afrika - Mozambik Kanalı'na kadar güneyi,
Tayvan (yedi kez).

Zheng He'nin seferleri, kayıtları, haritaları bazı diğer Antik dünya haritalarının kaynağıdır.

Zheng He, Çin kaynaklarına göre 300'den fazla gemiden oluşan 7 filoyu kumanda etmekteydi. Toplamda komutasında yaklaşık 30.000 adamı vardı.

1405 yılındaki seferinde 317 gemi ve 27.800 adam vardı. Filolarda farklı birçok tipte gemi bulunurdu. Örneğin kumandan ve yardımcılarını barındıran, 9 direkli, yaklaşık 120 m uzunluğunda ve 50 m genişliğinde olan Hazine gemileri bulunurdu.

jong tipi bir gemi.

Dönemin Çin gemilerinin devasa özellikleri Doğu'ya seyahat etmiş İbn Battuta ve Marco Polo gibi seyyahlarca da doğrulanmıştır.

Zheng He, 1433 yılında 62 yaşında Hint Okyanusu açıklarında Kozhikode civarında gemide ölmüştür. Her ne kadar Çin'de bir mezarı olsa da bu mezar boştur, diğer ünlü amiraller gibi denize gömülmüştür.

Zheng He’nın Batı’ya seyahatlerinin gerçekleştiği yıllar ve seyahat edilen ülkeler şu şekildedir:
1. Seyahat (1405-1407): 1405 yılında Nanjing’den yola çıkan donanma Fujian’e varmıştır. Fujian Wuhumen’dan yola çıkılarak Champa (bugünkü Vietnam), Cava (bugünkü Endonezya), Sumatra adası (Eski Liman, bugünkü Endonezya), Malakka (Malezya), Samudera, Lambri, Seylan Adası (Sri Lanka), Kollam (Hindistan), Kochin (Hindistan) ve Calicut’a seyahat edilmiştir.

2. Seyahat (1407-1409): Jiangsu Liujia Limanı’ndan yola çıkılarak Champa (bugünkü Vietnam), Cava (bugünkü Endonezya), Sumatra adası (Eski Liman, bugünkü Endonezya), Malakka (Malezya), Samudera, Lambri, Seylan Adası (Sri Lanka), Khambat, Ahmedabad, Kollam (Hindistan’ın Güneybatısı), Kollam (Hindistan’ın batısı), Kochin ve Calicut’a seyahat edilmiştir.

3. Seyahat (1409-1411): Calicut, Malakka, Samudera, Aru, Cail, Cava, Siam, Champa, Kochin, Ahmedabad, Kollam, Khambhat gibi ülkelere seyahat edilmiştir.

4. Seyahat (1413-1415): Calicut, Cava, Malakka, Champa, Sri Lanka, Mogadishu, Maldivler, Lambri, Barawa, Yemen, Samudera, Malindi, Ra’s, Hürmüz, Kochin, Ra’s Sharwayn, Pahang ve Sumatra Eski Liman gibi ülkelere seyahat edilmiştir.

5. Seyahat (1417-1419): Beşinci seyahatteki en büyük görev Calicut, Cava, Malakka, Champa, Sri Lanka, Mogadishu, Maldivler, Lambri, Barawa, Yemen, Samudera, Malindi, Ra’s, Hürmüz, Kozhikode, Lamuri Krallığı, Ra’s Sharwayn, Pahang ve Eski Liman’dan gelen elçileri ülkelerine geri bırakmaktır. Elçiler ülkelerine bırakıldıktan sonra Brunei, Sulu Sultanlığı, Luzon gibi Güneydoğu Asya ülkeleri ziyaret edilmiştir.

6. Seyahat (1421-1422): Hürmüz, Yemen, Umman, Ra’s, Barawa, Mogadishu, Calicut, Kochin, Cail, Sri Lanka, Maldivler, Lambri, Samudera, Aru, Malakka, Khambhat gibi 16 ülkenin elçileri Zheng ve donanması eşliğinde ülkelerine geri dönmüştür.

7. Seyahat (1430-1433): Champa, Cava, Siam, Eski Liman, Yalu, Malakka, Samudera, Nakur, Lide, Lambri, Maldivler, Bangladeş, Sri Lanka, Kollam, Kochin, Calicut, Umman, Hürmüz, Yemen, Mekke, Mogadishu, Barawa, Cail ve Jubba gibi ülkelere seyahat edilmiştir.1433 yılında, Zheng He ve filosu Calicut’da geri dönüş için birleştikten sonra Zheng He, Hint Okyanusu açıklarında Calicut civarında vefat etmiştir.

Kaynak:Biyografiler.com