Güney Kore'de Anayasa Mahkemesi, Devlet Başkanı Yoon Suk-yeol'ün, 3 Aralık 2024'teki sıkıyönetim ilanının anayasaya aykırı olduğuna hükmederek görevden azline karar verdi.

Güney Koreli yetkililer tarafından "vatana ihanet" suçu ile suçlanan Yoon Suk-yeol, 3 Aralık 2024 akşamı halka yaptığı konuşmada muhalefetin Kuzey Koreli komünistlerle işbirliği yaptığını söyleyerek sıkıyönetim ilan etti. Ardından sıkıyönetim ilanının anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle yürütülen soruşturma kapsamında Anayasa Mahkemesince devlet başkanlığı görevinden uzaklaştırıldı ve 15 Ocak 2025 tarihinde göz altına alındı. 19 Ocak 2025 tarihinde Seul Batı Bölge Mahkemesinin kararıyla "ayaklanmaya liderlik etme" ve "görevi kötüye kullanma" suçlarından tutuklandı. Mahkemesi devam ediyor.

Seul Merkez Bölge Mahkemesi, Yoon'un sıkıyönetimle ilgili iddianamenin yasa dışı olduğunu savunarak tutuklama kararına yaptığı itirazını kabul etti ve 2 Mart 2025 tarihinde tahliye edildi.

Güney Kore'de Anayasa Mahkemesi, Devlet Başkanı Yoon Suk-yeol'ün, 3 Aralık 2024'teki sıkıyönetim ilanının anayasaya aykırı olduğuna 3 Nisan 2025 tarihinde hükmederek görevden azline karar verdi.

Güney Kore Anayasa Mahkemesi, yaptığı açıklamada, Yoon Suk-yeol'ün sıkıyönetim ilanının anayasada belirtilen "ulusal kriz" koşulunu karşılamadığına, bu sebeple anayasaya aykırı olduğuna hükmetti.

Mahkeme, ayrıca Yoon Suk-yeol'ün sıkıyönetim ilanının ardından, kararın reddedilmesini önlemek üzere Ulusal Meclise asker yollayarak kanunları ihlal ettiğini belirtti.

Böylece Anayasa Mahkemesi, Ulusal Meclisin azil istemini kabul ederek Yoon Suk-yeol'ün sıkıyönetim ilanı nedeniyle görevden alınmasını onayladı.

Azil kararı sonrası Yoon Suk-yeol derhal görevden alınırken, ülke 60 gün içinde devlet başkanlığı için seçime gidecek.

Devlet Başkanı Yoon Suk-yeol, 3 Aralık 2024 gecesi televizyonda yaptığı konuşmada, "muhalefetin devlet karşıtı aktivitelere karıştığı" gerekçesiyle sıkıyönetim ilan etmiş ancak meclisin yaptığı oylamada bu kararın kaldırılması ve Bakanlar Kurulunda onaylanmasıyla geri adım atmıştı.

Ulusal Meclisin 14 Aralık 2024'te yaptığı oylamada azli istenen Yoon Suk-yeol, Anayasa Mahkemesinin hakkında vereceği karara dek görevden geçici olarak uzaklaştırılmıştı.

Azil davası dışında sıkıyönetim ilanı hakkında yürütülen adli soruşturma kapsamında 15 Ocak'ta gözaltına alınan Yoon Suk-yeol, ülke tarihinde gözaltına alınan ilk devlet başkanı olmuştu.

Yoon Suk-yeol, Seul Batı Bölge Mahkemesinin kararıyla "ayaklanmaya liderlik etmek" ve "görevi kötüye kullanmak" suçlamasıyla 19 Ocak'ta tutuklanmış, Güney Kore Savcılığı 26 Ocak'ta Yoon Suk-yeol hakkında bu suçlamalarla iddianame hazırlamıştı.

Seul Merkez Bölge Mahkemesinin tutukluluğu iptal etmesi ve fiziksel gözaltı olmadan yargılanmasına izin vermesiyle Yoon Suk-yeol, 8 Mart'ta serbest bırakılmıştı.

Güney Kore'de devlet başkanının görevden alınması için Ulusal Meclise sunulan azil önergesinin, meclisin üçte ikisi tarafından onaylanması gerekiyor. Diğer siyasilerin azli için ise salt çoğunluk yeterli oluyor.

Azil oylamasının ardından azil istemi, Anayasa Mahkemesine intikal ediyor. Azil sürecine ilişkin kanıtları dinleyip değerlendirmek üzere duruşma düzenleyen mahkemenin, azli istemini onaylamak veya reddetmek için 6 ay süresi bulunuyor. Mahkemedeki 9 yargıçtan 6'sının kararı onaylaması halinde lider görevden alınıyor. Mahkemede halen 8 yargıç görev yapıyor.


Güney Kore Ulusal Meclisinin 14 Aralık'taki oylamasında nitelikli çoğunluk sağlanarak Yoon'un azli talep edilmişti.

Anayasa Mahkemesinin yargılamanın ardından azline karar verdiği Yoon Suk-yeol, 2017'de azledilen eski Devlet Başkanı Park Geun-hye'nin ardından bu şekilde görevden alınan ikinci devlet başkanı oldu.

Ülke medyasında yer alan haberlere göre, geçici cumhurbaşkanı Han Duck-soo, kamu güvenliğini sağlamak için acil durum emri yayınladı.

Yeni cumhurbaşkanı seçilene kadar ülkenin geçici lideri olarak görev yapmaya devam edecek Han, yönetiminin güvenlik ve diplomaside bir boşluk oluşmaması için güvenlik alanında güçlü bir duruş sergileyeceğini söyledi.

Yoon Suk-yeol, kararın açıklanmasının ardından yaptığı ilk açıklamada, halkın beklentilerini karşılayamadığı için “gerçekten üzgün” olduğunu söyledi.

Görevinden alınan Yoon Suk-yeol, avukatları aracılığıyla yaptığı açıklamada şunları söyledi:

“Değerli vatandaşlarım, Kore Cumhuriyeti’ne hizmet etmek benim için büyük bir onurdu. Birçok eksiğime rağmen beni destekleyen ve cesaretlendiren hepinize çok teşekkür ediyorum. Beklentilerinizi karşılayamadığım için gerçekten üzgünüm ve pişmanım. Sevgili ülkemiz ve tüm halkımız için, sizi her zaman dualarımda tutacağım.”

Mahkemenin kararına Yoon Suk-yeol yanlıları büyük bir öfkeyle tepki gösterdi. Yoon Suk-yeol’u desteklemeye gelen bir kadın, BBC’ye yaptığı açıklamada, “Başkan Yoon Suk-yeol neyi yanlış yaptı?… Başkan Yoon Suk-yeol bu ülkeyi seviyor ve koruyor. İnsanlar Anayasa Mahkemesi’nin bugün verdiği kararın doğru olmadığını biliyor. Sayın Başkan, lütfen güçlü kalın ve Kore’yi koruyun. Bu çok adaletsiz. Çok adaletsiz” dedi.

Diğer yandan Yoon’un azlini isteyen muhalif protestocular büyük bir coşku içinde kutlamalara başladı. Kararı sevinçle karşılayan bir muhalif ise “Yoon’un görevden alınması rahatlatıcı ama hâlâ endişeliyim” dedi.