Modern tıp ve cerrahideki en büyük ilerlemelerden biri olan antiseptikleri keşfeden doktordur.

Joseph Lister, 5 Nisan 1827 tarihinde Upton House, Newham, Essex, Londra, İngiltere'de doğmuştur. Babası Joseph Jackson Lister, annesi Isabella Harris'dir. Joseph Lister, Londra Üniversitesinde okudu ve 1847'de Bachelor of Arts derecesini aldı. Daha sonra tıp öğrencisi olmaya hak kazandı ve Tıp ve Cerrahi alanında lisans derecelerini aldı ve 1852 yılında mezun oldu.

Babası Joseph Jackson Lister olağanüstü bir buluş ile mikroskobu mükemmelleştirdiği için Kraliyet Cemiyeti'ne üye olarak seçilmişti. Ailesi İngiliz Quakerler mezhebinden olduğu için her okula gidemiyordu. Londra ve Hertfordshire'daki Quaker Okullarına da gitti. Hususi tahsil görmüş, pek ciddi ve sıkı bir eğitim almış, tuhaf kıyafetli bir delikanlı idi. Son derece disiplinli yetiştirildiği halde ailesine karşı derin saygı besliyordu. Öyle ki babası onun en yakın arkadaşı ve dostu idi. Bütün hayatı boyunca babasına mektuplar yazmış, ona yaptığı deneyleri ve araştırmaları anlatmıştır. Oğlunun büyük başarılarından gururlanan ve onu son derece çok seven babası da hala o ciddi ve resmi edasını muhafaza eder, çocukken davrandığı gibi çatık kaşlı ve asık suratlı halini hiç bozmazdı.

Joseph Lister, 1848 yılında üniversite hastanesine girdiği zaman, ileride büyük bir adam olacağını gösteren hiçbir hali yoktu. Ortaboylu, narin yapılı, parlak siyah saçlı idi. Biraz iri olan başı, geniş alnı ona akıllı bir insan hali veriyordu. Şakaklarına uzanan sakalları, Quakerlere mahsus siyah uzun paltosu onu öne çıkarıyor, pek tuhaf gösteriyordu.Bununla beraber çok samimi bir hali de vardı. Aldığı terbiye icabı pek ciddi görünse de aslında şen bir adamdı. Açık havada jimnastik yapar ve yüzmeyi çok severdi.

1852 yılında Londra Üniversitesinden lisans eğitimi sonrasında 1853 yılında cerrah James Syme'nin yanında çalışmak üzere Edinburgh'a gitti ve Kraliyet Hastahanesine asistan cerrah olarak girdi. James Syme'ın en büyük kızı Agnes ile evlendi.

1860 yılında 33 yaşındayken Glasgow Üniversitesi'nde Regius Cerrahi Profesörü olarak atandı, ancak Glasgow Royal Infirmary'de ayrıcalıklar elde etmesi bir yıl daha sürdü.

1861 yılında cerrahide antiseptik ilkelerini ortaya koydu ve 8 verimli yılını geçirdiği Glasgow cerrahi kürsüsü direktörlüğünü devraldı. 1877 yılında ise Londra Kraliyet Üniversite Hastanesine tayin edildi.

Joseph Lister 1893 yılında Kraliyet Üniversite Hastanesinden emekliye ayrıldı. 1891 yılında İngiliz Koruyucu Tıp Enstitüsünü kurdu. Bu Enstitü daha sonraları 1898 yılında çiçek aşısının öncüsü Edward Jenner'in adı ile anılmaya başladı. 1903 yılında Enstitünün adı "Lister Enstitüsü" oldu. Enstitü 1905 yılında Londra Üniversitesi'nin bir okulu oldu.

1897 yılında hastalarından İngiltere kraliçesi Kraliçe Victoria, onu Baron unvanıyla Lordlar Kamarasına üye yaptı. Kendisi bu unvanı alan ilk tıp mensubu idi.

1865 yılında Louis Pasteur Mikrobik hastalıklar Kuramı'nı yayımladı. Joseph Lister bu kuramı okuyunca hastaların cerrahi işlemden sonra ölmesinin bakterilerle ilgili olabileceğini düşündü ve yarayla temas eden her şeyin asit fenikle temizlendiği ilk ameliyatını yaptı.

Antisepsi denilen bu yöntem yaranın etrafındaki bütün bakterileri yok ediyordu ve yaranın hastalık kapma riski azalıyordu. Bu gelişme sayesinde genel cerrahi yaşam kurtarır hale geldi.

Joseph Lister, Edinburgh ve Glasgow'daki ilk yıllarında iltihap, cerahatın meydana gelmesi ve iyileşmekte olan yaralarda kan pıhtılaşmasının mekanizmasını keşfetti. O sıralarda Louis Pasteur, mikroorganizmaları göstermiş ve bunların kokuşma ve fermentasyonda amil olduklarını bulmuştu. Joseph Lister, bu mikroorganizmaların aynı zamanda yara infeksiyonlarına da sebep olduğunu ileri sürdü ve dolayısıyla yaralar, bu tesirlerden uzak tutulursa aynı zamanda infeksiyonlardan da uzak tutulacaktı. Louis Pasteur'ün mikroorganizmaları ısı ve filtrasyon ile öldürmesi, cerrahlar açısından pratik olmadığından Joseph Lister, bu işi karbonik asit çözeltileriyle yaptı ve cerrahi infeksiyonların sayısında şaşırtıcı bir azalma görüldü. Joseph Listerin antiseptik cerrahi düşüncesi, bütün dünyada taraftar kazandı ve günümüze kadar önemli gelişmeler gösterdi.

Joseph Lister, 1856 yılında botanikçi Agnes Lister ile evlendi. Eşi 1893 yılında öldü.

Joseph Lister, 10 Şubat 1912 tarihinde Walmer, İngiltere'de 85 yaşında ölmüştür.

Kaynak:Biyografiler.com